Podstawowe komendy cd – zmienia aktualny katalog (od 'change directory') cd dirname – zmienia aktualny katalog na 'dirname' cd dir1/dir2/dir3 – wchodzi do katalogu 'dir3', który jest w katalogu 'dir2', który jest w 'dir1' cd – z dowolnego miejsca, zmienia katalog na domowy cd .. – przechodzi do katalogu o jeden wyższego w drzewie katalogów niż obecny cd /home/dir – z dowolnego miejsca, przechodzi do katalogu zaczynając od początku drzewa: / cd - – przechodzi do poprzedniego katalogu pwd – wypisuje scieżkę obecnego katalogu (od 'print working directory') ls – listuje katalog ls – listuje katalog . (ls .) ls plik1 plik2 plik3 – listuje tylko wymienione pliki ls *.txt – wypisze wszystkie pliki o nazwie konczącej się na '.txt' ls katalog1 katalog2 – listuje wymienione katalogi ls -l – szczegółowa lista ls -a – wypisuje również ukryte pliki (czyli te których nazwa zaczyna się kropką) ls -R – listuje katalogi rekursywnie (czyli wyświetla również zawartość podkatalógow) ls -d – wyświetla tylko nazwy katalogow, tak jak zwyczajnych plików, czyli nie listuje ich zawartości cat – wypisuje wszystkie podane mu pliki na standardowe wyjście cat plik – jeśli nie przekierujemy standardowego wyjścia do innego pliku (>, >>) lub programu (|), to wypisze plik na ekran cat plik1 plik2 plik3 – wypisze po kolei zawartość wszystkich plików tac – wypisuje wszystkie podane mu pliki na standardowe wyjście, ale w odwraca kolejność linii tac plik1 plik2 – wypisze połączone oba pliki, od ostatniej do pierwszej lini echo – powtarza na standardowym wyjściu słowa podane w argumencie echo costam wypisz, czy echo "costam wypisz" – wypisze 'costam wypisz' i zakończy znakiem nowej linii echo -n "costam wypisz" – po wypisaniu argumentów, nie wypisze znaku nowej linii echo $HOME – wypisuje zawartość zmiennej środowiskowej HOME wc – liczy linie, słowa, i znaki w pliku gdy nie podamy argumentu, czyta ze standardowego wejścia cat plik1 plik2 | wc -l – policzy wszystkie linie z połączonych plików plik1 plik2 wc plik – wypisze linie słowa i znaki oraz nazwe pliku wc -m – tylko znaki (lub --chars) wc -l – tylko linie (lub --lines) wc -w – tylko słowa (lib --words) less – wygodne i szybkie przegladanie plikow tekstowych less plik – wyświetla zawartośc pliku i pozwa przewijac strony (q-wyjscie) ^ góra Pliki i katalogi touch – zmienia czas dostępu i modyfikacji pliku, lub jeśli plik nie istnieje - tworzy go. touch plik cp – kopiuje plik cp plik1 plik2 – stworzy ./plik2 identyczny z plik1 cp plik3 ../katalog/jakis/ – stworzy plik ../katalog/jakis/plik3 cp pom.* podkatalog/ – skopiuje wszystkie pliki zaczynające się na 'pom.' do ./podkatalog/ cp plik5 ~/katalog/jakis/pliczek – stworzy plik ~/katalog/jakis/pliczek mv – przesuwa plik (tym samym służy również do zmiany nazwy) mv plik1 plik2 – zmieni nazwę pliku z ./plik1 na plik2 mv plik3 ../katalog/jakis/ – przesunie plik do ../katalog/jakis/plik3 mv plik4 podkatalog/ – przesunie plik ./podkatalog/plik4 mv plik5 ~/katalog/jakis/pliczek – przesunie i zmieni nazwę ~/katalog/jakis/pliczek rm – kasuje plik rm plik - rm -r katalog – kasuje wszystko w katalogu i wszystkie jego podkatalogi (--recursive) rm -f plik – nie pyta się czy skasować (--force) mkdir – tworzy katalog mkdir moj_nowy_katalog mkdir /home/users/ja/moj_nowy_katalog rmdir – usuwa pusty katalog rmdir katalog chmod – zmienia prawa dostępu do pliku grupy użytkowników: u - user, g - group, o - others, a - all prawa dostępu: r - read, w - write, x - execute chmod o+r plik – udziel innym prawo do czytania pliku chmod a-x plik – zabierz wszystkim prawo do wykonywania pliku chmod g=rw plik – ustaw prawa do czytania i pisania dla swojej grupy chmod -R go+w katalog – ustawia prawa wszystkim plikom w katalogu i jego podkatalogach (--recursive) locate – wypisuje gdzie ostatnio, na tym komputerze, był widziany plik o podanej nazwie (lub fragmencie nazwy) locate raport.txt – locate pdf find – przejrzyj katalog w poszukiwaniu danego pliku find . -name raport.txt find /home/user -name "rap*xt"